Bệnh do nấm trên rau củ quả là gì? Cách xử lý bệnh do nấm trên rau củ quả

Những tác nhân gây hại cho rau củ quả trên đồng ruộng là một trong những vấn đề được người dân cực kỳ chú trọng. Trong đó các bệnh do nấm trên rau củ quả gây nên nhiều khó khăn trong việc quản lý và phòng trừ. Chính vì thế bài viết này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay các căn bệnh do nấm trên rau củ quả và cách xử lý. 

1. Đặc điểm của nhóm nấm gây bệnh trong đất

Nấm là một loại sinh vật. Tuy nhiên nó không chứa diệp tố và cấu tạo của nó thường là đơn bào hoặc đa bào. Bạn hoàn toàn có thể quan sát nấm dưới kính hiển vi hoặc là bằng mắt thường. 

Cơ quan sinh trưởng của nấm là dạng sợi và phân nhánh.  Trong đó một tập hợp nhiều sợi nấm sinh trưởng sẽ tạo thành tản nấm là thể dinh dưỡng của nấm. Những sợi nấm mà không có màng ngăn được gọi là sợi đơn bào và những sợi nấm có nhiều màng ngăn thì được gọi là sợi đa bào. 

Ngày nay chiều rộng của sợi nấm diễn biến động từ khoảng 0,5 đến 100 µm. Chiều dài của nó sẽ thay đổi tùy theo các loại nấm và điều kiện dinh dưỡng của nấm ra sao. 

Những loại nấm gây bệnh sẽ tồn tại trong đất một khoảng thời gian dài kể cả là điều kiện không có cây ký chủ. Chúng sẽ tồn tại dưới nhiều dạng Ví dụ như sợi nấm, hạch nấm, hậu bào tử, bào tử trứng… 

Các loại nấm gây nên hiện tượng xâm nhiễm và làm hại cho cây trồng. Nó khiến rễ và các tế bào mạch dẫn không còn khả năng hút nước cũng như là chất dinh dưỡng. Chính vì thế nó đều khiến cho cây trở lên héo mòn, còi cọc và dẫn tới chết dần. 

Nhiệt độ thích hợp nhất để sản sinh ra nấm là từ 25 – 28oC.  Chính vì thế hầu hết các loại nấm này sẽ không thể nào phát triển được trong cơ thể con người. Những điều kiện thời tiết lạnh và khô sẽ thích hợp để cho nấm có thể bảo tồn hơn là so với điều kiện thời tiết nóng ẩm. 

2. Các phương thức để nấm xâm nhập vào cây

Có rất nhiều các phương thức để nấm có thể xâm nhập vào bên trong cây trồng. Dưới đây là một số những phương thức phổ biến:

• Nấm lây bệnh vào thân: Sclerotinia, Sclerotium cùng một số nấm vi khuẩn làm héo cây.
• Nấm gây bệnh lên lá trong điều kiện thời tiết ẩm ướt: Septoria, Colletotrichum
• Nấm lây bệnh vào đất theo dạng hỗn hợp:  Pythium, Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia.
• Các loại nấm gây bệnh vào đất theo dạng lớp mỏng: Sclerotium, Rhizoctonia

3. Một số loại bệnh do nấm trên rau củ quả

Dưới đây là một số những loại bệnh do nấm gây ra trên rau củ phổ biến mà các bạn nên tham khảo:

• Chết cây con, thối rễ: Hiện tượng này là do các loại nấm Pythium speciesa; P. phanidermatuma; P.myriotiluma, P.spinosuma. Các loại nấm này sẽ di động bào tử và lan truyền trong đất, trong nước hoặc là nước mưa.
• Nhiều bệnh ở rễ, thân, lá và quả của những loại cây trồng lâu năm: Do một dạng nấm bào tử sợi tên là Phytophthora palmivora tồn tại trong tàn cây và có thể cả bào tử trứng ở trong đất. Bào tử này cũng du động lan truyền qua nước trong đất, nước mưa hoặc là nước khi tưới cây. 
• Cây bị thối gốc và thối rễ ớt: Nguyên nhân là do loại nấm Phytophthora capsicia. Nấm này cũng có dạng bào tử sợi nấm tồn tại trong tàn dư của cây bệnh trên ruộng và có thể là tồn tại trong bào tử chứng ở đất. Du động của bào tử cung sẽ lan truyền qua nước trong đất và nước mưa.
• Thối nõn dứa:  Nguyên nhân là do nấm Phytophthora nicotianaea. Sự hình thành và phát triển của loại nấm này cũng tương tự giống như loại nấm đã kể trên. 
• Héo Fusarium: Nguyên nhân là do nấm Fusarium oxysporum, Fusarium sp. Nấm hình thành dưới dạng bào tử hậu tồn tại trong đất gây xâm nhiễm cả rễ cây không phải là ký chủ. 
• Thối thân và quả: Nguyên nhân là do nấm Sclerotinia sclerotiorum. Loại nấm này có hạch khá lớn và màu đen được tồn tại trong đất. Hạch nấm chính là dấu hiệu để chẩn đoán nấm trên đồng ruộng.
• Thối gốc thân: Nguyên nhân là do nấm Sclerotium rolfsii. Loại nấm này có hạt tròn, nhỏ và màu nâu tồn tại trong đất. 
• Chết cây con, thối rễ và thân: Nguyên nhân do nấm Rhizoctonia sp.

4. Biện pháp phòng trừ bệnh do nấm trên rau củ quả

Dưới đây là những biện pháp để phòng trừ bệnh do nấm trên rau củ quả hiệu quả nhất để các bạn cùng tham khảo:

4.1. Biện pháp canh tác

Vệ sinh đồng ruộng

Sau khi thu hoạch cây trồng hoặc là trước khi thực hiện canh tác thì cần phải dọn và tiêu hủy tàn dư thực vật. Đồng thời cũng cần phải làm sạch cỏ dại vì đây là một trong những nguồn lây bệnh quan trọng nhất. Hãy nhổ toàn bộ các loại cây đã có biểu hiện của việc nhiễm bệnh trước đó.

Làm đất để tránh bệnh do nấm trên rau củ quả

Đất để trồng rau củ quả cần phải thoát nước tốt, tơi và xốp. Khi thấy đất quá ẩm thì bạn hãy đào rãnh quanh luống để nước thoát xuống mương dễ dàng hơn. Đây chính là một trong những biện pháp làm chậm quá trình lây bệnh sang các cây khác bên trong vườn rau nhà bạn.

Trong mùa mưa bão nếu như lứa sau trước đó của bạn đã nhiễm bệnh thì nên đặt những tấm nhựa lên đất và bón vôi vào đất. Tiếp theo đó thực hiện việc dưới đất thêm vài ngày để ánh sáng làm lòng đất và giết chết vi khuẩn. 

Tìm hiểu thêm: Quy trình cải tạo đất

Về giống

Cần phải biết luôn canh cây trồng khác họ để giảm thiểu tình trạng sâu bệnh. Đồng thời không nên dùng hạt giống đã có mầm bệnh lây ở ruộng có cây bị bệnh. Xử lý hạt giống bằng nước nóng 50 độ C trong vòng 25 phút trước khi gieo trồng.

Mật độ trồng

Mật độ cây trồng cần phải vừa phải. Không nên trồng cây quá dày để giảm bớt độ ẩm khi giao tán.

Phân bón

Nên bón phân hữu cơ vi sinh hoặc là phân chuồng đã ủ cho rau. Cần phải biết cách sử dụng cân đối phân bón NPK và không bón nhiều phân đạm. Khi bệnh trong rau đang phát triển thì cần phải ngừng việc sử dụng phân đạm.

Trước khi chồng bạn nên bón vôi và xử lý đất. Có thể sử dụng các loại phân hữu cơ hoai mục với nhiều vi sinh vật đối kháng để hạn chế nguồn gây bệnh.

4.2. Biện pháp cơ giới vật lý

Với biện pháp cơ giới vật lý thì các bạn cần phải nhổ bỏ cây bị bệnh một cách kịp thời và hạn chế tình trạng tưới nước để tránh lây lan. Đây cũng là một trong những cách để không gây tổn thương rễ trong suốt quá trình trồng trọt và chăm sóc. 

4.3. Biện pháp sinh học

Với biện pháp sinh học thì các bạn phải sử dụng chế phẩm từ nấm Trichoderma để bón vào đất trồng trước khi trồng cây.  Đây là một trong những biện pháp đang được bà con nông dân lựa chọn khá nhiều. 

Tác dụng của nấm Trichoderma

• Nhằm tiêu diệt và khống chế cũng như là ngăn ngừa các nấm gây hại cho cây trồng.
• Bổ sung chất hữu cơ và phân bón tự nhiên cho cây trồng.
• Tạo điều kiện thuận lợi để vi sinh vật có thể tồn tại và phát triển một cách tốt nhất.
• Kích thích sự tăng trưởng cũng như là sự phục hồi bộ rễ cây.

• Tăng độ tơi xốp và độ phì nhiêu cho đất
• Tăng năng suất cũng như là tăng chất lượng sản phẩm
• Nhằm tăng lợi nhuận và giảm thiểu chi phí canh tác.

4.4 Biện pháp hóa học

Thông thường biện pháp hóa học sẽ có hiệu quả khá thấp do các tác nhân gây bệnh sẽ tồn tại chủ yếu là trong đất và nó đã xâm lấn tới rễ cũng như là cổ rễ của thân cây. Tuy nhiên trong một số những trường hợp bệnh nặng có thể dùng một số loại thuốc phun để nhằm tăng cường sức đề kháng cho cây và hạn chế tình trạng lây bệnh. Một số loại thuốc ví dụ như Rovral, Ridomil MZ, Viroval, Hạt vàng, Carbendazim, Benlat… 

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi với bệnh do nấm trên rau củ quả để các bạn cùng tham khảo. Mong rằng của những chia sẻ này đã giúp các bạn có thể hiểu hơn về căn bệnh này và cách phòng ngừa cũng như là điều trị phù hợp.

Có thế bạn quan tâm :